Prof. Dr. M. Ayberk Kurt
ABD’den başlayıp, önce batı Avrupa’da sonrasında ise neredeyse tüm dünyada hızla yayılan Yalın Sağlık uygulamalarının ülkemizdeki yayılımı ise henüz oldukça sınırlıdır. 2011 yılında Yalın Enstitü danışmalığında Bursa’da bulunan iki hastanede; Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Özel Medikabil Hastanelerinde yalın dönüşüm çalışmaları öncü çalışmalar olarak başlatılmıştır. 2015 yılından itibaren ise Bolu İli Kamu Hastaler Birliği’ne bağlı bazı Kamu Hastanelerinde de yalın uygulamalar başlatılmıştır.
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde yürütülen Yalın dönüşüm, Üniversite Bilimsel Araştırmalar Projelerince desteklenen ve çalışma sırasında kurum yöneticilerinin tamamının proje araştırıcısı olduğu üç aşamalı (1. Ön Planlama ve Eğitim, 2. Pilot Uygulama ve 3. Yayılım) bir bilimsel proje olarak yürütülmüştür. Tüm proje ekibinin yalın düşünce eğitimleri aldığı ve Bursa’da etkin yalın uygulayıcısı sanayi firma ziyaretlerinin gerçekleştirildiği ön planlama ve eğitim aşamasından sonra, üç farklı pilot çalışma alanı seçilmiş ve proje ekipleri oluşturulmuştur:
1) Poliklinik Süreci Değer Akış Haritası Oluşturulması ve Süreç Akışı İyileştirme Projesi:
Proje sonunda: projenin uygulandığı poliklinikte hasta bekleme süreleri %46 azalmış; hekim başı günlük muayene edilen hasta sayısı %34 artmış; hasta memnuniyeti, %7, çalışan memnuniyeti ise %9 artmıştır.
- Eczane Hizmeti Süreci İyileştirme Projesi:
Proje sonunda: günün ilk toplu orderlarında iyileştirme öncesi saat 14:00 kadar süren ilaç hazırlama süresi saat 11:00’a çekilmiş; teknisyenlerin ortalama ilaç hazırlama süresi 32 dk/klinik den 26 dk/klinik’e düşmüş; proje sürecinde emekli olan 1 eczacı ve 5 teknisyenin yerlerine yeni eleman alınmamış, tüm bu kazanımlara karşın çalışan memnuniyeti proje öncesine oranla %6 artmıştır.
- Faturalarımızda SGK kesinti oranlarının düşürülmesi projesi:
Proje sonunda: Taburcu olan hastaların epikriz yazım süreleri 21 günden 2 güne inmiş; ortalama 31 günde kesilen hasta faturaları 16 günde faturandırılmaya başlanmış; Medula Uygunluk Kontrolünde %27 olarak saptanan hata oranı %6’ya düşürülmüş ve daha sonra dört personelin görev yaptığı bu süreç aşaması tamamen ortadan kaldırılarak dört personel farklı alanlarda kullanılmış; Pilot projenin yürütüldüğü klinikte fatura edilen evrak sayısı aylık ortalamaları 278’den 303’e, evrak tutarları 875 bin TL den 1.031 bin TL ‘ye çıkartılarak, aylık %17,5 artış sağlanmıştır.
Projenin yayılım aşamasında ise; a) kurum için yalın eğitim ekibi oluşturularak tüm seviye yöneticilere (toplam 157 kişi) Yalın düşünce ve Yalın sağlık hizmeti eğitimleri verilmiş, b) Tüm Anabilim Dalı başkanlarının katıldığı bilgilendirme toplatıları düzenlenmiş, c) Kalite Koordinatörlüğü ve Yalın Ofis birleştirilmiş, Kaizen Öneri Sistemi oluşturulmuş ve kalite yönetim sistemine entegre edilmiş, d) yeni sistem kaizenleri belirlenmiş ve çalışma ekipleri oluşturulmuştur.
Proje yayılımının son aşaması olarak belirlenen “GÜNLÜK YALIN YÖNETİM SİSTEMİ”nin hayata geçirilmesi ise üniversite yönetiminde değişim sonrasında aynı zamanda proje araştırıcıları olan hastane yöneticilerinin tamamının değişmiş olması nedeniyle gerçekleştirilememiştir.
