Diyabet Hemşiresinin Anahtar Rolleri
- Profesyonel yükümlülük
- Eğitim
- Klinik uygulama
- Yönetim
- Mesleki sorumluluk
1. PROFESYONEL YÜKÜMLÜLÜK
- Diyabet hizmetlerinin yönetiminde, karar verme sürecine aktif olarak katılmak bireysel yükümlülüğüdür.
- Hemşirelik hizmetleri müdürlüğü/ başhemşireliğine karşı yükümlüdür/sorumludur.
- Diyabet hizmetlerinin sağlanmasında hekim ile birlikte meslek üyesi olarak diyabetli bireye, ailesine ve topluma karşı sorumludur.
2. EĞİTİM
Diyabetlinin Eğitimi
- En uygun ve gerçekçi eğitim hedeflerini oluşturur.
- Diyabetli bireyin öğrenim yeterliliğini tanılar ve değerlendirir.
- Diyabetli bireyi aktif ve sağlıklı yaşamayı öğrenebilmesi ve diyabetini yönetebilmesi için eğitir.
- Öğrenim sürecine, varsa, diyabetlinin yakınlarını katar.
- Diyabetli birey için kaynak kişi olarak rol oynar.
- Diyabetli birey ve ailesi için bireysel ve grup eğitimleri yapar.
- Özel gereksinimi olan diyabetli gruplar (adölesan, anne adayları, etnik gruplar vb.) için eğitim hizmeti sağlar.
Meslektaş eğitimi
- Meslektaşlarının ve öğrencilerin eğitim gereksinimlerini karşılar.
- Hem hastane hem de toplumda sürekli diyabet eğitim programlarının yapılması için eğitim birimleri, mesleki kuruluşu (DHD), üniversite ve kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yapar.
3. KLİNİK UYGULAMA
- Diyabetli birey ve ailesi için bakımın planlanmasını ve uygulanmasını organize eder.
- Sağlığı geliştirme stratejileri kapsamında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını güçlendirir ve cesaretlendirir.
- Multidisipliner ekibin bir üyesi olarak diğer ekip üyeleri ile işbirliği içinde çalışır.
- Diyabetli bireye sürekli destek ve yardım için iletişim kaynaklarını kullanır (telefon, e- mail, faks vb.)
- Diyabetli birey için ayaktan bakım hizmetlerinin sağlanmasına katılır.
- Diyabetli birey ve yakınlarına psikolojik bakımın sağlanmasına katılır.
- Kabul edilmiş protokoller ve reçete edile seçenekler çerçevesinde tedaviyi yönlendirir. *Hemşirelik kayıtlarını doğru ve eksiksiz tutar.
- Tıbbi görevliler, servis hemşireleri, halk sağlığı hemşireleri ve diğer ilgili görevliler ile iletişim ve işbirliği kurar.
- Yaşam kalitesini geliştirmeyi amaçlayan kanıta dayalı bir hizmet sunar.
- Hemşirelik araştırmalarını geliştirerek ve hemşirelik bilgisini artırarak bakımın standartlarını yükseltir.
- Sürekli eğitim programlarının etkinliğini değerlendirir.
4. YÖNETİM
- Sağlık ve güvenlik mevzuatına uygun ve risk yönetimi ana hatlarına göre güvenli bir çevre geliştirir.
- Diyabetli birey ve görevliler için uygun öğrenim ortamı standartlarını belirler.
- Hizmetin değerlendirilmesi amacıyla yapılan denetlemeye (veri toplamaya) aktif olarak katılır.
- Kaynakların uygun kullanılması için yapılacak değişiklikleri saptar.
- Mevcut personelle ilgili yıllık hizmet planının geliştirilmesine katılır.
- Klinik ile ilgili kararlara aktif olarak katılır.
5. MESLEKİ SORUMLULUK
- Mesleğin gelişimi için, kişisel ve profesyonel gelişiminden sorumludur.
- Mesleki uygulama esasları (etik kurallar) çerçevesinde çalışır.
- Hemşirelik kararlarından ve faaliyetlerinden sorumludur.
- Multidisipliner ekibin bir üyesi olarak diyabetli bireyin kendi kendini yönetimine destek olur.
- Klinik uygulamalarla ilgili araştırmalara aktif olarak katılır.
- Profesyonel uygulamaların, araştırmaya dayalı ve klinik olarak etkin olmasını güvence altına alır.
Ülkemizde diyabet hemşirelerinin görev tanımları, rol ve sorumlulukları; 2 Mayıs 2007 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 5634 sayılı Hemşirelik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a istinaden 19 Nisan 2011 tarih ve 27910 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’te şu şekilde tanımlanmıştır;
1) Diyabet Eğitim Hemşiresi
Görev yetki ve sorumluluklar
Hemşirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra;
a) Diyabetli bireye uygulanan bakım ve tedavi ile ilgili uygulamalar ile eğitim ve gözlemlere ilişkin verileri Hasta Tanılama Formuna kaydeder, ilgili hemşireye bilgi verir.
b) Hekim veya hemşire tarafından konsültasyon istenen poliklinik, servis/ünite hastalarını geliştirdiği Diyabet İzlem ve Eğitim Formunu kullanarak değerlendirir, eğitim ve bakım ihtiyacını belirler. Bakımın planlanmasını ve uygulanmasını organize eder.
c) Diyabetli bireylerin bakımında görev alır, bireyi yaşam kalitesini yükseltmede her aşamada destekler ve gereksinim duyulan konularda danışmanlık yapar. Diyabetli bireyin kendi kendini yönetimine destek olur.
ç) Kabul edilmiş protokoller ve reçete edilen seçenekler çerçevesinde tedaviyi yönlendirir.
d) Diyabetli bireylerin takibini düzenli olarak yapar, komplikasyonların önlenmesine yönelik hasta ve ailesine gerekli eğitimleri verir.
e) Diyabetli bireye diyabet kimlik kartı vererek yanında taşımasının önemini anlatır.
f) Diyabetli bireye/yakınlarına insülin uygulama becerisi kazandırır.
g) Diyabet ile ilgili her düzeyde eğitim programı geliştirilmesinde rol alır.
ğ) Diyabetli bireyi diyabetik ayak yönünden değerlendirir, bakımı ve bakımın önemi konusunda bilgilendirir.
h) Diyabetli bireyin gereksinimleri doğrultusunda grup veya bireysel eğitimleri planlar, uygular, değerlendirir ve kaydeder.
ı) Eğitim hemşiresi ile işbirliği yaparak hemşirelerin diyabet konusunda eğitim gereksinimlerini belirler, önerilerde bulunur. Hizmet içi eğitim etkinliklerine katılır. Eğitim programının içeriğini hazırlar ve eğitim materyali geliştirir