Sevgili Okuyucular;
Bu yazımda Dünya Sağlık Örgütü, Uluslararası Hemşireler Konseyi ve Uluslararası Ebeler Konfederasyonu tarafından ilan edilen ‘2020: Uluslararası Hemşire ve Ebe Yılı’ konusu üzerine fikirlerimi sizlerle paylaşacağım.
Sosyal ağlarda önüme düşen paylaşımları takip ettiğim kadarıyla, paylaşımların genelinde baktığımda 2020 yılının hemşireler için ilan edildiğinin paylaşıldığını ve buna yönelik gösterilen motivasyonu çok fazla gördüm ve görüyorum. Hemşirelik mesleğine karşı yaptığım eleştirilerde çoğu zaman bir şeyin yapılırken, söylenirken içinin boşaltıldığı hatta baştan içeriğinin (ülkemiz özelinde) doldurulmadığını görüyorum. Bu yıl içinde böyle olacağı kanaatindeyim. Umarım yanılırım.
2020 yılının hemşireler için ne kadar önemli olduğunun farkına varmak amaçlı birkaç anektoda yer vermek istiyorum.
1. 2020 yılı modern hemşireliğin kurucu olan Florence Nigtingale’in (buradan FN hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz) 200. doğum yılıdır.
Birinci madde için baktığımızda, bu yıl yani 2020 dünyada savaş esnasında büyük bir değişim yaratmış olan bir kişi için anma yılıdır. Ülkemizde hemşirelere verilen değeri hemşireler ve toplum tarafından düşük olarak algılamaktadır. Fakat dünya genelinde hemşirelik Florence Nigtingale’den dolayı büyük bir değere sahiptir. Çünkü Florence Nigtingale sadece hemşire değil; bir istatistik uzmanı ve sosyal reformcudur. Bu özellikler hemşireyi donanımlı hale getirmektedir. Bugün ülkemizde hemşireliğe verilen değerin düşmesini veya o değerin hiç verilmemesini istatistik ve sosyal reformcu özelliklerin mesleğe tam kazandırılmamasından, zayıflamasından hatta yok olmasından kaynaklandığı düşüncesindeyim. Yani hemşire olup iyi istatistik bilen ve reformcu bir bakış açısına sahip bir hemşire kendi başına bile başarılı olabilir.
2. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde toplumun büyük bir bölümünde salgın ve kronik hastalıkların artması ile hemşirelere ihtiyaç artacaktır.
Bu madde için Dünya Sağlık Örgütü her yıl yayınladıkları raporlarda ‘hemşire açığı var, hemşire açığı var’ diye bağırmaktadır. Bu konunun önemli olduğunu bildiklerinden bu konuya tüm ülkeler düzeyinde dikkat çekmek istemektedirler. Çünkü dünyada hızla artan bulaşıcı olmayan hastalıklar, aniden ortaya çıkabilen salgınlar, göçler vs gibi durumlar bu çağrıyı haklı kılmaktadır. Bu arada dünyada DSÖ’nün 2015 sağlık istatistiklerinden hesapladığım kadarıyla 22 milyon hemşire ve ebe bulunmaktadır. Bu rakamın 2010 yılında 17.5 milyon olduğunu ve 2019 itibari ile en az 26-27 milyon hemşire ve ebenin olacağını tahmin edebiliriz. Ayrıca DSÖ 2030 yılına kadar daha 9 milyon hemşireye ihtiyacı olduğunu da bildiriyor.
3. Hemşireler için kapasite geliştirme programı olarak ‘Nursing Now‘
2018 yılında başlatılan Nursing Now özünde dünya geneli bir mesleki kapasite geliştirme kampanyasıdır. Hemşirelerin sağlık sistemi içinde sayılarının çok fazla olması ve geri planda olması nedeniyle mesleki kapasite geliştirmeye ihtiyaç duyulmuştur. Yani bu demek oluyor ki sahip olmamız gereken yeterlik ve yetkinlikler ya bize verilmiyor ya da biz edinmiyoruz.
Kapasite geliştirme alanlarını aşağıda görebilirsiniz.
- Sağlık politikası yapımında hemşirelerin ve ebelerin daha belirgin bir sese sahip olmalarını sağlamak.
- Hemşirelik iş gücüne daha fazla yatırım yapılmasını teşvik etmek.
- Liderlik pozisyonlarında daha fazla hemşirenin olmasını sağlamak.
- Hemşirelerin en büyük etkiye sahip olabileceği alanları belirlemeye yardımcı araştırmaları teşvik etmek.
- En iyi hemşirelik uygulaması örneklerinin paylaşılması.
Her bir madde için ne kadar çalışılması ve üst düzey bir işbirliğinin yapılması gerektiğini fark etmişsinizdir.
Journal of Nursing Education dergisi editörü Amy J. Barton tarafından ele alınan ‘2020: International Year of the Nurse and Midwife’ adlı yazıda hemşireliğin toplum tabanlı ve hasta odaklı yaklaşımlar çerçevesinde 4 önemli temel işlevi açıklamıştır. Bunlar;
- Hastalar, aileler ve topluluklarla güven tesis etmek.
- Sağlığı etkileyen sosyal bağlamın daha fazlasını içerecek şekilde hastaları kapsamlı bir şekilde değerlendirmek.
- Sağlığı ilerletmek için sağlık hizmetleri dışında sosyal ve ekonomik kuruluşlarla ortaklıklar geliştirmek.
- Sağlığı teşvik eden ve toplum içindeki tarihi güç farklılıklarına hitap eden yukarı yönlü, kolektif çözümler yaratmak.
Ülkemizde bir kaç hemşirelik fakültesinin önderliğinde özellikle dekanlar konseyi gibi bir yapılanmanın çevresinde 2020 yılı için sağlığın sosyal belirleyicilerinin hemşire fakültelerince paylaşılıp bir yıllık bir araştırma sonrasında o alanla ilgili eylem planları ortaya konabilir. Bu ülkemiz açısından sağlık alanında ses getiren bir olgu olacaktır. İyi planlanmış bir işbirliği ile bu çok rahat planlanabilir.
Ayrıca Türkiye açısından hemşirelik mesleğinin yeniden tanımlanmasının gerektiği düşüncesindeyim. Meslekler arası sınırların bulanıklaştığı bu zamanlarda sahip çıkılması gereken alanlar ve rollerin net tanımlanarak savunulması ve geliştirilmesi için eylem planının yapılması gerekmektedir. Unutulmamalı ki, bugün yapılacak çok ufak değişiklikler gelecek büyük kazanımlara neden olacaktır.
Ayrıca bir hemşire olarak 2020 yılından beklentileriniz var ise bu yazım tam size göre: Hemşirelik Camiası Mensuplarının 2020 Yılından Beklentileri Üzerine
Bu beklentiler üzerinden eyleme geçme sorunu yaşıyorsanız bu yazımı okumanız size fayda sağlayacaktır: Hemşireler İçin Evde Limonata Hazırlama Rehberi
BONUS olarak dünyaca ünlü The Economist dergisi de 2020 kapağında Florence Nigtingale’ye yer vererek 2020 yılının hemşireler açısından ne kadar önemli olacağını belirtmiştir. Ayrıca The Economist dergisinin kapakların yorumlanması ile oluşan bazı başlıklara denk geldim. Bu kapağında bu hemşireler için bu şekilde yorumlanabileceği düşüncesindeyim.
Çok zamanında bir yazı olmuş. Kaleminize sağlık